Misvak Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Kullanılır? Misvak Uçu Nasıl Açılır? Misvak Nasıl Tutulur?
Peygamber Efendimiz (SAV)'in sünnetlerinden biri olup gündelik hayata geçirmemiz gereken en kolay ibadetlerden biri olan misvak kullanımı hakkında pek çok şey merak edilmektedir. Sünnet ibadetlerden biri olan ve diş beyazlatmada etkili olan misvağın faydalarını sizler için araştırdık. Peki misvak nedir, misvak nasıl kullanılır? İşte tüm merak edilenler...
Peygamber Efendimiz (SAV)'in gündelik yaşantı içerisinde sergilediği davranışlar ve Müslüman kimselere yapılmasını tavsiye ettiği her şey ''Sünnet'' olarak nitelendirilir. Sözlü, fiili ve takriri olmak üzere 3'e ayrılan bu sünnetlerde misvak kullanımıyla ilgili hadisler, hem sözlü hem de fiili sünnetler grubuna girer. Öyle ki misvak kullanımı ile ilgili Peygamber Efendimiz (SAV) bir hadisinde, "Ümmetimi (veya insanları) zora sokmaktan endişe etmeseydim, onlara her namaz vaktinde misvakla dişlerini temizlemelerini emrederdim" buyurmuştur. (Buhari, Muslim) Bu hadisle de anlaşılacağı gibi misvak, ağız ve diş sağlığı bakımından çok önemlidir. Bizler de Peygamber Efendimiz (SAV)'in sünnetine uyarak misvak kullanımını gündelik yaşantımız içerisinde alışkanlık haline getirmeli ve kullanmalıyız. Dini kaynaklarda yer alan bazı bilgilere göre Sevgili Peygamberimiz (SAV)'in eve girer girmez yaptığı ilk şey dişlerini misvak ile temizlemektir. (Müslim, Tahâret 43, 44. Ayrıca bk. Nesâî, Tahâret 7)
Müslüman bir kimsenin beden temizliğine dikkat etmesi gerektiği şu hadisle de misvak kullanmanın önemine vurgu yapılmıştır: "Muhakkak sizin ağızlarınız Kur’an yollarıdır. O halde ağızlarınızı misvakla iyice temizleyiniz." (İbn-i Mâce)
MİSVAK NE İŞE YARAR? MİSVAK NEDEN KULLANILIR? MİSVAĞIN FAYDALARI...
'Cebrail Aleyhisselam, misvak kullanmayı o kadar tavsiye etti ki, misvakın farz olacağından korktum.'' (İbni Mace)
Erak ağacının dalından kesilen misvağın insan vücuduna olan faydaları çok sayıda hadis-i şerifin haricinde yapılan bilimsel araştırmalarla da kanıtlanmıştır. Araştırma sonuçlarından elde edilen verilere göre, misvağın içindeki kalsiyum oksalat, mineral tuz, kükürt, saponin, tanen ve silisyum gibi bazı maddeler ağızdaki zararlı bakterileri öldürmeye yardımcı olur. Misvak dalındaki lifler, dişin hem görünen kısımlarını hem de aralarını temizleme konusunda oldukça idealdir.
Peygamber Efendimiz (SAV)'in yalnızca yemekten sonra değil aynı zamanda abdest aldıktan sonra da kullanılmasını tavsiye ettiği misvak, içerisindeki yüksek klorür konsantrasyonu nedeniyle diş taşı oluşumunu önler ve yüzeydeki lekeleri derinlemesine temizler.
Ağız ve diş sağlığının yanı sıra mide problemlerine de bire bir çözüm olan misvak, uzun süre kaynatılıp suyu içildiğinde sindirim sistemi hastalıklarının çaresi oluyor.
MİSVAK NASIL KULLANILIR?
Taze misvak: Ucunu yontarak direkt olarak dişe sürtülür. Liflerin açılması için azı dişlerle misvak ısırılabilir.
Kuru misvak: Kullanmadan 1 gün önce suda bekletilerek yumuşatılmalıdır.
-Gereğinden fazla yumuşayan misvaklar kesilip yontma işlemiyle beraber tekrar açılmalıdır. Misvağı kullandıktan sonra çok iyi bir şekilde yıkanması gerekir. Temiz ve hava alan bir yerde muhafaza edilmelidir.
Misvak Dişleri Beyazlatır mı?
Misvak, insan sağlığı açısından oldukça önemli bir maddedir. Diş ve diş eti hastalıkları, diş eti ağrıları için ilaç niteliğinde olan bir ürün olduğu rahatlıkla belirtilebilir. Diş çürüklerini, diş eti çekilmelerini, bademcik enfeksiyonlarını, ağız kokularını yok eden ve hemen etkisini gösteren, etkisi yüksek temizlik metodudur. Rahatlatıcı özellikleri ve etkileri bu durumlarda gözleneceği gibi uzun vadede netice alınan etkilerin de olduğu söylenebilir.
Dişlerin aydınlık görünmesi, diş taşlarını temizlemesi, beyazlatma gibi durumlar da misvağın yararlarındandır. Fakat bir defa kullanarak farkı görmeyi beklemek pek de doğru olmayacaktır. Dişlerin beyazlaması adına misvağın sürekli ve devamlı kullanılması önemlidir. Bu şekilde hem dişler beyazlayacak hem de lekeler giderilecektir. Aynı zamanda ağız kokusu, çürükler gibi sorunlardan da kurutulmak mümkün olacaktır. Ancak önceden de belirtildiği üzere dişlerde misvağın sürekli şekilde kullanılması etkili sonuç almak için gereklidir.
PEYGAMBERİMİZ (SAV) NE ZAMAN MİSVAK KULLANIRDI?
Peygamber Efendimiz (SAV);
- Uyumadan önce,
- Gece namazını kılmaya kalktığında,
- Abdest almadan önce,
- Namaz için camiye gideceği zaman,
-Kuran-ı Kerim okuyacağı zaman misvak kullandığı bilinmektedir.
Misvak; ağız ve diş sağlığı adına oldukça şifalı uygulamalar içerisinde yer almaktadır. Diş fırçalamaya alternatif şekilde kullananlar olduğu gibi, diş fırçalamaya ek şekilde günlük olarak kullanan insanların da çokça olduğu söylenebilir. Peki, misvak nasıl açılıp kullanılır, dişler nasıl misvaklanır? Misvak dişleri beyazlatır mı? İşte, merak edilen tüm detaylar.
Misvak; erik ağacının dallarından kesilerek kullanıma sunulur. İnsanın vücuduna inanılmaz yararları olan misvağın faydaları bilimsel şekilde ispatlanmıştır. İnce liflere sahip olup, kendine özgü bir kokusu bulunur. Bazı araştırmalar misvağın; analjezik, antioksidan ve anti- enflamatuar etkilere sahip olduğunu savunur.
Misvak kullanımının, tükürük üstünde etkisi bulunur. Bazı klinik çalışmalar, misvak çiğneme çubuklarının kimyasal temizleme etkinliğine eşit ve diş fırçasından daha önemli etkileri olduğunu ispatlamıştır. Misvağın geçmişinin çok uzun dönemlere dayandığını ve eskiden insanların misvak kullanarak dişlerini temizlediğini belirtmek doğru olacaktır. Peygamber efendimizin dahi kullandığı misvağın, insan sağlığı açısından oldukça fazla faydası bulunmaktadır. Ağız ve diş sağlığı adına misvak kullanmak, kişi adına çok önemli olup, pek çok faydayı da sağlayacağı söylenebilir.
Misvak Nasıl Açılıp Kullanılır?
Misvağın kullanımı biraz farklıdır. Misvak kullanımı için taze veya kuru misvak olmasına dikkat edilmelidir. Taze misvak kullanılırken, ucu yontarak doğrudan dişe sürülür. Liflerin açılması adına birazı dişlerle ısırılabilir. Kuru misvak kullanılırken ise kullanmadan bir gün önce su içerisinde bekleterek yumuşatılması gerekir. Gereğinden çok yumuşayan misvaklar kesilip yontma işlemiyle birlikte tekrardan açılmalıdır. Misvak kullanıldıktan sonra iyice yıkanması önemlidir. Hava alan ve temiz bir yerde muhafaza edilmesi çok önemlidir.
Dişler Nasıl Misvaklanır?
Taze misvak ve kuru misvağın arasında hazırlama, kullanım farkının bulunduğunu söylemek önemlidir. Misvak; gün içerisinde bir kez kullanılabilir. Bunun yanı sıra diş ve diş eti ağrıları, çürük sancısı tarzındaki hastalıklarda gereksinim duyuldukça kullanılması gerekir. Kullanılırken yeterli zaman ayrılırsa, çok tatmin eden neticeler ortaya çıkar.
Sık bir şekilde yapılan önemli hatalardan birisi misvak ağızdayken, başka bir iş ile ilgilenmektir. Dişleri ve aralarını fırçalamadan misvağın ağızda uzun süre boyunca tutulması yarar sağlamayacaktır. Etkili genel ağız temizliğini sağlamak adına 5 dakika boyunca diş fırçalama şeklindeki temizleme hareketlerinin uygulanması gereklidir. Dişler nasıl misvaklanır sorusu için bazı püf noktalar vardır.
İlk önce kullanılacak olan misvağın ölçüsü oldukça önemlidir. Ufak parmak kalınlığında eni, boyuysa bir karşı kadar olmalıdır. Bu ölçüler uygun ebatlardır. Uzun zaman boyunca kullanılması neticesinde lifler kesilip kullanılmaya devam edilebilir. Bir başka mühim husus ise misvağın sünnete uyumlu şekilde kullanılmasıdır. Sağ elde tutularak, ufak parmak alt kısımda, diğer üç parmağın ise üstte be misvak başı, başparmağa gelecek şekilde tutulmalıdır.
Misvakın Kullanım Şekli
Taze misvakın açık kahverengi olması tazeliğine işarettir. Doğrudan dişlere sürtmek sûretiyle kullanılır. Kuru misvak ise bir gün suda bekletilerek kullanılır. Misvakın ucu 24 saatte bir kesilmelidir.
Misvak kullanımı uygulamaya yeterli zaman ayrılırsa memnun edici sonuçlar ortaya çıkarır. En yaygın hata başka işlerle uğraşırken misvakı ağız içinde tutmak, çiğnemektir. Etkili bir temizlik için 5 dakika boyunca temizleme hareketlerine devam edilmelidir.1 Resûl-i Müctebâ (s.a.v.) Efendimiz: “Misvakı o kadar çok kullandım ki, dişetlerimi döktüreceğinden korktum.” buyurmuşlardır. (Mecmâ’uz-Zevâid)
Misvakın kalınlığı küçük parmak kalınlığında, uzunluğunun ise bir karış olması en iyisidir. Lifler yumuşadığında kesilir ve tekrar tekrar kullanılabilir. Misvakın sünnete uygun tutulması; misvakı sağ ele alıp küçük parmak altta, diğer üç parmağın üstte olacak şekilde ve misvakın başını başparmağa dayama suretiyle olur.
Misvaklanmak; dişlerin içini, dışını, üst ve alt kısımlarını, ön dişlerin köklerini ve diş aralarını ovuşturmakla gerçekleşir.
Hz. Peygamber (s.a.v.): “Suyu süzerek içiniz. Dişlerinizi enine misvaklayınız” buyurmuşlardır. (Mecmâü’l Âdâb)
Misvakı Yanlış Kullanım Şekillerinden Sakınmalı!
Misvaklanma işini yatma halindeyken yapmamalıdır. Çünkü dalağının büyümesine sebeb olur.
Misvakı avucunun içine almamalı, zira basur hastalığına sebep olur.
Misvakı emmemelidir. Bu da körlüğe sebep olur.
Kullandıktan sonra misvakı yıkamalıdır. Aksi takdirde onunla şeytan misvaklanır. Misvakı yere yatırmayıp dikine koymalıdır.2
Peygamber Efendimiz (SAV)'in yalnızca yemekten sonra değil aynı zamanda abdest aldıktan sonra da kullanılmasını tavsiye ettiği misvak, içerisindeki yüksek klorür konsantrasyonu nedeniyle diş taşı oluşumunu önler ve yüzeydeki lekeleri derinlemesine temizler. Hadis-i şerifte belirtilenlere göre Peygamber Efendimiz (SAV), Hz. Aişe (r.a)'un kucağında son nefeslerini verirken bile misvak kullanmıştır. Bu konuyla ilgili sahih hadis-i şerif şu şekilde geçmektedir:
Hz. Aişe (r.a) şöyle buyurdu; "Allâh (c.c.)'nun bana olan nimetlerinden biri de şudur: Resûlullâh (SAV) benim evimde, benim sıramın geldiği günde, benim kucağımda irtihâl etti. Ayrıca Allâhü Te'âlâ irtihâli sırasında benim tükürüğümü onun tükürüğü ile bir araya getirdi. Şöyle ki; yanıma (kardeşim) Abdurrahman geldi. Elinde misvak vardı. Ben Resûlullâh (s.a.v.)'e destek olmuştum (bana yaslanıyordu). Gördüm ki, Resûlullâh (SAV) onun misvakına doğru bakıyor. Ben O’nun misvakı sevdiğini biliyordum. Bundan dolayı, “Onu sana getireyim mi?” diye sordum. Resûlullâh (s.a.v.) başıyla işaret ederek “Evet” dedi. Ben de Abdurrahman’dan misvakı alarak kendisine verdim. Kullanmak istedi ancak misvak sert olduğundan kullanamadı. Ben, “Misvakı yumuşatayım mı?” dedim. Başıyla işaret ederek, “Evet” buyurdu. Nitekim (dişlerimle ezerek) misvakı yumuşattım ve kendisine verdim. Resulullâh (SAV) misvakı dişleri üzerinde gezdirdi.” (Buhâri)
Ağız ve diş sağlığının yanı sıra mide problemlerine de bire bir çözüm olan misvak, uzun süre kaynatılıp suyu içildiğinde sindirim sistemi hastalıklarının çaresi oluyor.
En genel haliyle özetleyecek olursak misvağın faydaları şu şekildedir:
Çok güçlü ve etkili bir antiseptiktir,
Yemek yedikten sonra ağızda oluşan kötü kokuyu giderir,
Diş çürümelerini yok eder,
Diş etlerinin daha da güçlenmesine yardımcı olur,
Düzenli kullanımda diş eti kanamalarını sonlandırır,
Ağız kuruluğunun önüne geçerek güzel ve akıcı konuşmayı sağlar,
Devamlı kullanımda sesi ve cildi güzelleştirme niteliği vardır,
Bir sünnet-i seniyyeyi ihya ettiğimiz için amellerimiz de sevaplarımızı artırır.
MİSVAK KULLANIMIYLA İLGİLİ HADİS-İ ŞERİFLER
"Misvak kullanarak kılınan namazın, misvaksız namaza üstünlüğü yetmiş kattır." (Ahmet b. Hanbel, Müsned, VI, 272).
''Gece namazı için kalkınca, ağzınızı misvakla temizleyin! Çünkü bir melek, namazda Kur'an okuyanın ağzına yaklaşarak dinler.'' (Deylemi)
"Dört şey geçmiş peygamberlerin sünnetlerindendir. Haya duygusu, kokulanmak, diş temizliği ve nikâh." (Tirmizî, Nikâh,1; Ahmed b. Hanbel, V, 421).
''Misvakı kullanın, çünkü misvak kullanımı hem ağzınızı temizler hem de Allah'ın rızasını kazandırır.'' (İbni mace)
''Oruçlunun bir kişinin hayırlı hasletlerinden birisi de misvak kullanmasıdır. '' (İbn Mace, Sıyam,17)
Misvak nasıl muhafaza edilir?
Misvak sürekli açıkta kalırsa kurur. Sürekli kapta da kalırsa küflenir, kokar. Bu nedenle şimdilerde misvaklar beyaz kaplarla satılıyorlar. Bu kapların altında delik oluyor. Ne tamamen kurutuyor misvağı, ne de kokmasına zemin hazırlıyor. Ortalama bir denge veriyor. Üstelik çok da uygun fiyata. Neredeyse misvak fiyatının yarısı kadar.
Dişler Sünnet olan şekli ile nasıl misvaklanır?
Karoglan Raşit Tunca Usulü ile Sünnet olan şekli ile nasıl misvaklanır
Sünnet olan şekli sağdan sola, soldan sağa şeklinde fırçalanır, birkaç defa sürdükten sonra, ucundaki ıslaklık emilerek tükürülür, sonra aynı şey tekrar edilir, tekrar tükrülür, sonra üçüncü defada ıslaklık emilir ve tükürülmeyip yutlulur ki yemek borusundaki mikroplara karşı ve mideye sindirime faydalıdır bu misvak suyu.
Misvak, diş fırçalar gibi yukarıdan aşağıya değil de enlemesine kullanılır. Siz dişlerinize misvağı sürmeye başlayınca, misvak tükürüğünüzle etkileşime geçerek bir salgı oluşturur. Bu salgının içindeki maddeler hem dişlerinizi, hem diş etlerinizi, hem damağınızı temizler. Onun kendine has tadı olup, salgısı ve kokusu sizi başlarda rahatsız edebilir. İlk zamanlar sürekli tükürme ihtiyacı hissetseniz de, bu zamanla geçecektir. Sert olması nedeniyle önceleri kanamalar olsa bile zamanla dişlerinizde alışıyor ve diş etleriniz sağlamlaşıyor. Kanama şikayetleriniz son buluyor.
Karoglan Derleme Makalesi
Raşit Tunca
Schrems, 12.09.2022
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
