Gününmüzdeki Arabalarda Kullanılan En Önemli 10 İcat
Gerçek anlamda içten yanmalı motora sahip olan ilk otomobil, 1885’te herkesin bildiği Alman mühendis Karl Benz tarafından icat edilmiş ve üretimine başlanmıştır. 1885 tarihi öncesinde de ciddi olarak kabul edilen denemeler gerçekleştirilmiştir ancak bu tarihe kadar başarılı bir sonuç alınamamıştır.
İçten yanmalı motor konusunda başarı sağlanınca sıra; otomobildeki güvenlik, konfor ve tüketim ihtiyaçları doğrultusunda teknolojinin geliştirilmesine gelmiştir. Günümüze kadar sayılmakta olan alanların hepsinde çeşitli teknoloji gelişimleri sağlanmıştır. Bu makalede, geliştirilmiş olan icatlardan en önemli kabul edilen 10 tanesi hakkında bilgi verilecektir.
1) Otomatik Vites
Günümüz koşullarında seçmeli bir imkan olarak sunulan otomatik vitesin geçmişi 1904 yılına dayanmaktadır. Bu tarihte Sturtevant kardeşler tarafınca Amerika’nın Boston eyaletinde icat edilmiştir. O zamanın koşullarına uygun olarak bu araçta, yüksek ve alçak olarak yalnızca 2 ileri vites bulunmaktadır.
2) ABS Fren Sistemi
Artık tüm araçlarda bulunmakta olan ABS fren sistemi, ilk olarak 1929’da Fransız asıllı Gabriel Voisin tarafınca, uçaklara mekanik özellikli olan ABS fren sistemi uygulanmıştır. 1960 yılına gelindiğindeyse tam elektronik olarak çalışan sistem, Fransız Concorde uçaklarında kullanılmıştır. 1971 yılına gelindiğinde ise Amerikan Chrysler firması tarafından dönemin meşhur Imperial modelinde tam otomatik haliyle ABS sistemi kullanılmıştır.
3) Emniyet Kemeri
Günümüzde emniyet kemeri takmak artık hayati bir önem taşımakta olan bir zorunluluktur. Emniyet kemerinin patenti 1885 yılında alınmıştır. Önceleri, yalnızca tehlikeli işlerde çalışmakta olan kişilere uygulanan bu kemer, 1911 yılına gelindiğinde ilk defa savaş uçaklarında kullanılmaya başlanmıştır.
1949’da Amerikan Nash firması ile otomobillere giren emniyet kemeri, 1955 yılında Ford firmasının da otomobillerinde opsiyonlu olarak kullanıma başlamasıyla birlikte yaygınlaşmaya başlamıştır. 1958 yılına gelindiğinde İsveç SAAB markası, emniyet kemerinin önemini kavrayarak bunu standart olarak sunan ilk otomobil markası olmuştur.
Günümüzde de kullanılmaya devam eden 3 noktadan bağlı emniyet kemeri, ilk olarak İsveç’in Volvo markası tarafından 1959 yılında piyasaya sunulmuştur.
4) Hava Yastığı
Hava yastıklarının ilk tasarımları, 1940’lı yıllarda icat edilmiştir. 1951 yılına gelindiğinde Amerikan ve Alman mühendislerce ayrı çalışmalar sonucunda farklı tiplerde hava yastıkları patentleri alınmıştır. Hava yastıklarının otomobillerde kullanımı, ilk olarak 1970’li yılların başlarında gerçekleşmiştir. Bu yıllarda Amerikan devletinin satın almış olduğu resmi Ford ve GM grubu otomobillerde kullanılmıştır.
Hava yastıklarının resmi araçlar dışındaki ilk kullanımları ise, GM grubuna bağlı olan Oldsmobile markasının oldukça ilgi çekici modeli olan Toronado modelinde 1973 yılında gerçekleşmiştir.
5) Hidrolik Direksiyon
Günümüzde tüm arabalarda standart olan hidrolik direksiyon, 1876 yılında icat edilmiştir. 1903 yılına gelindiğinde kamyonlarda kullanılmaya başlanmıştır. Otomobillerde hidrolik direksiyonun kullanımı ise kamyonlarda kullanımından sonra yani 1951 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Hidrolik direksiyonun ilk kullanıldığı araç, Amerikan Chrysler markası olan siyah beyaz filmlerde sıklıkla karşılaştığımız Imperial modelidir.
6) Klima
Klimanın icadı 1902 yılına dayanmaktadır. O yıl Amerikan Willis Carrier tarafından icat edilmiştir. Klimaların otomobillerde kullanımı ise ilk olarak 1933’te gerçekleşmiştir. New York merkezli olan bir firma, limuzin gibi lüks araçlara sonradan klima montaj işini gerçekleştirmiştir.
Fabrika çıkışlı araçlarda bir opsiyon olarak klimanın kullanımı ise 1939’da Packard markasına nasip olmuştur.
7) Turbo Şarj
Turbo şarj, Alman Gottlieb Daimler tarafından 1885 yılında icat edilmiştir. Fakat Turbo Şarj isminin patent olarak alınması ve geliştirilmesi 1905 yılında İsviçreli bilim adamı olan Alfred Büchi tarafından gerçekleştirilmiştir. Turbo şarjın ilk kullanımı, 1. Dünya Savaşı’nda kullanılmış olan savaş uçaklarında olmuştur. Otomobillerde ilk kullanımı ise 1960’lı yıllarda kırmızı rengin kendisine en çok yakıştığı araba olan Chevrolet Corvair Monza modeli ile gerçekleşmiştir.
8) ESC
Ülkemizde de artık zorunlu bir özellik olan ESC (Elektronik Stabilite Kontrol) sisteminin icadı 1987 yılına dayanmaktadır. O yıl Alman BMW markası, ESC sistemini icat etmiştir. Bu sistem farklı markalar tarafından farklı kısaltmalar ile kullanılmaktadır. (Örneğin; ESP, ESC, DSC vb.)
ESC sistemi, geyik testi ismi verilen sert slalom hareketlerinin uygulanmasıyla gerçekleştirilen test ile bütünleşmiş olarak gerçekleştirilmektedir.
9) Elektrikli Otomobiller
Elektrikli otomobiller, günümüzde pek çok kişi için yeni izlenimi verse de geçmişi aslında içten yanmalı olarak çalışan otomobillerden daha eskiye dayanmaktadır. Elektrikli otomobillerin icadı, 1800’lü yılların ortalarına dayanmaktadır. Bu teknoloji konusunda en ciddi yükselişlerse 1900’lü yılların başlarında yaşanmıştır. Fakat o yıllarda içten yanmalı olarak çalışan otomobillerin kullanımı ve benzinin iyi rafine edilebilmesi sebebiyle ucuzlaması dolayısıyla, elektrikli otomobillere olan talep giderek azalmıştır.
Günümüz koşullarında petrol kaynaklarının giderek tükenmesi ve çevre kirliği hakkında olumsuz etkisinin çok olması nedeniyle, elektrikli otomobillerin önümüzdeki 50 yıllık süreçte hızla ve iyi bir ilerleme yapması beklenmektedir.
10) Tubeless (İç Lastiksiz) Lastik
1928-1944 yılları arasında, pek çok tubeless lastik modelinin patenti alınmıştır ancak üretimleri sınırlı tutulmuştur, bu yüzdende çok yaygınlaşamamıştır. 1952 yılında, günümüzde kullanılmakta olan lastik teknolojisine yakın bir teknolojide, BF Goodrich markası patent almıştır. 1955 yılından itibaren de bu lastikler, pek çok otomobil markasında bir standart haline gelmiştir.
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
