07-23-2019, 09:51 AM
Keçi Irklari
Kıl Keçisi: Türkiye keçi populasyonun %95’inden fazlasını oluşturan yerli keçi ırkımızdır. Türkiye’nin tüm bölgelerinde yetiştirilmekle birlikte Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Ege Bölgelerinde yoğunlaşmıştır. iklim ve çevre şartlarına uyum sağlamış, hastalık ve kötü çevre koşullarına dayanıklı, zayıf meralardan yararlanabilen kanaatkâr hayvanlardır.
Yetiştiriciliği genellikle orman içi ve kenarı köylerde yapılmaktadır. Dişileri 45-65 kg, erkekleri 65-90 kg ağırlıktadır. Bir doğuma düşen oğlak sayısı 1’dir. İkizlik oranı düşüktür. Süt verim süresi 180-220 gün arasındadır. Yıllık süt verimi 80-150 litre arasında değişir. Renk ağırlıklı olarak siyah olmakla birlikte beyaz, gri, kahverengi ve bu renklerin alacalarıdır. Türkiye’de sayıları 5 milyon civarındadır. 500–1000 gram kıl verimleri vardır. Son zamanlarda yapılan besi denemesinde kıl keçilerinin gelişme hızının oldukça yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.
Alpin Keçisi: Alpin’in birkaç varyetesi vardır (Fransız, İngiliz, İsviçre ve Rock Alpini). En popüleri Fransız Alpini’dir. Vücut orta büyüklüktedir. Alaca, beyaz, kahverengi, gri, siyah, kızıl veya bunların farklı kombinasyonlarına sahip geniş bir renk varyasyonu vardır. Sütü %3.56 yağlıdır. Sütte %3.06 protein bulunmaktadır. Laktasyon süresi 276 gün, süt verimi 759 litredir.
Toggenburg Keçisi: Adını İsviçre’nin Obertoggenburg bölgesinden almaktadır. Çok farklı iklim koşullarına adapte olabilmektedirler. Küçük veya büyük sürüler halinde yetiştiriciliğe uygundur. Griden koyu kahverengiye kadar değişen renk varyasyonları olmakla birlikte en belirgin dışyapı özelliği göz üzerinden buruna doğru inen beyaz akıtmadır. İsviçre’nin dışında, Amerika, İngiltere ve Avustralya’da yaygın olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır. 270-275 günde 750-800 kg süt vermektedirler.
Saanen Keçisi: İsviçre kökenli bir sütçü keçi ırkıdır. İsviçre'nin Saanen Vadisi'nden köken alır. Sütçü ırklar içerisinde dünyada en çok tercih edilen ırk konumundadır. İlk defa 19.yüzyılda İngiltere'ye götürülmüştür. Vücudun tümü beyaz, meme derisinde koyu lekeler bulunan bir ırktır. Deri rengi pembedir, kıllar kısa, parlak ve sıktır. Omuz, sırt ve sağrı üzerindeki kıllar uzuncadır. Boynuzlu ve boynuzsuz tipleri bulunmaktadır. İnce uzun ve içbükey görünümde bir başa, dik kulaklara ve canlı gözlere sahiptir. İri bir vücut yapısına sahiptir. Anaç keçilerde canlı ağırlık 50-65 kg, tekelerde 70-80 kg'dır. Meme bezleri gelişmiş ancak sarkık değil, koltuk meme tipine sahiptir. Saanen keçilerinde süt verme süresi 270-280 gün, yıllık süt verimi 700-750 kg'dir. Sütteki yağ oranı %3-4'dür. Oğlak verimi yüksek bir ırk olan Saanen'lerde bir doğuma düşen oğlak sayısı 1.6-1.7 olmaktadır. Oğlaklar hızlı gelişme özelliği gösterirler. Hayvanların memeleri süt tipine uygun, sağım öncesinde dolgun, sağım sonrasında da buruşuk görünümdedir. Sağlıklı ve canlı bir görünüm ve düz bir sırt hattına sahiptir. Vücutta aşırı lekelilik saflıktan uzaklaşmaya işaret eder. Aşırı sıcağa ve çeşitli hastalıklara karşı duyarlıdır.
Nubya: Sudan’dan getirilmiş ülkemizdeki Kilis keçilerinin kökeni bu keçilerdir. Renkleri siyah, sarı, alaca olabilmektedir. Keçiler 35 kg. Tekeler 55 kg. ağırlığındadır. Bu keçilerin döl verimleri yüksek olup, doğumdan sonra 10 ay sağılabilen Nubya keçileri 850–900 kg. Süt vermektedir.
Malta Keçisi: Nubya keçisi ile İspanyol mursiye keçisinin melezlemesi sonucu elde edilmiştir. Renkleri beyazdan siyaha kadar değişir. Altı ay süren laktasyon boyunca 400–500 kg. Süt vermektedir. Döl verimleri yüksek olup, bir doğumda 2–3 hatta 4–5 yavru vermektedirler.
Ankara Keçisi: Ülkemizde kara ikliminin hâkim olduğu 800 metreden yüksek kuru ve yağışı az olan Orta Anadolu’da yetişmektedir. Ayrıca Mardin ve Siirt dolaylarında da yetişmektedir.
Renkleri genelde beyaz olup, Mardin ve Siirt’te siyah, kurşuni, sarı ve bej renkli Ankara keçilerine rastlanmaktadır. Bu bölgede boyamaya ihtiyaç duymadan doğal renkte battaniye gibi ürünler yapılabilmektedir.
Tiftik verimleri yaşa göre değişmekle birlikte dişilerde 1,5–2 kg. Tekelerde 3–4 kg. olmaktadır. Ankara keçisinin etleri kıl keçisine oranla daha lezzetli ve kalitelidir. Ayrıca kıl keçilerinde görülen koku bu keçilerde görülmez. Besiye alındığında randıman % 46–50 arasında olmakta sütü düşük olmasına rağmen oğlakların emdiğinden başka 20–25 kg. Süt vermektedirler.
Kilis Keçisi: Hatay, Gaziantep ve Urfa dolaylarında yetişen bu ırk Şam keçileri ile kıl keçilerinin melezlenmesi ile ortaya çıkmıştır. Sayıları tahminen 100 bin dolayında olup, vücut rengi genelde siyahtır. Ayrıca kırmızımtırak, beyaz ve gri lekeli olanlara rastlanır. Kulakları uzun ve sarkıktır.
Süt verimleri 200–350 kg. Sütteki yağ % 4,7 kıl verimi 500 gram dolayındadır. 100 keçiden 120–160 oğlak alınabilmektedir.
Kıl Keçisi: Türkiye keçi populasyonun %95’inden fazlasını oluşturan yerli keçi ırkımızdır. Türkiye’nin tüm bölgelerinde yetiştirilmekle birlikte Akdeniz, Güneydoğu Anadolu ve Ege Bölgelerinde yoğunlaşmıştır. iklim ve çevre şartlarına uyum sağlamış, hastalık ve kötü çevre koşullarına dayanıklı, zayıf meralardan yararlanabilen kanaatkâr hayvanlardır.
Yetiştiriciliği genellikle orman içi ve kenarı köylerde yapılmaktadır. Dişileri 45-65 kg, erkekleri 65-90 kg ağırlıktadır. Bir doğuma düşen oğlak sayısı 1’dir. İkizlik oranı düşüktür. Süt verim süresi 180-220 gün arasındadır. Yıllık süt verimi 80-150 litre arasında değişir. Renk ağırlıklı olarak siyah olmakla birlikte beyaz, gri, kahverengi ve bu renklerin alacalarıdır. Türkiye’de sayıları 5 milyon civarındadır. 500–1000 gram kıl verimleri vardır. Son zamanlarda yapılan besi denemesinde kıl keçilerinin gelişme hızının oldukça yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.
Alpin Keçisi: Alpin’in birkaç varyetesi vardır (Fransız, İngiliz, İsviçre ve Rock Alpini). En popüleri Fransız Alpini’dir. Vücut orta büyüklüktedir. Alaca, beyaz, kahverengi, gri, siyah, kızıl veya bunların farklı kombinasyonlarına sahip geniş bir renk varyasyonu vardır. Sütü %3.56 yağlıdır. Sütte %3.06 protein bulunmaktadır. Laktasyon süresi 276 gün, süt verimi 759 litredir.
Toggenburg Keçisi: Adını İsviçre’nin Obertoggenburg bölgesinden almaktadır. Çok farklı iklim koşullarına adapte olabilmektedirler. Küçük veya büyük sürüler halinde yetiştiriciliğe uygundur. Griden koyu kahverengiye kadar değişen renk varyasyonları olmakla birlikte en belirgin dışyapı özelliği göz üzerinden buruna doğru inen beyaz akıtmadır. İsviçre’nin dışında, Amerika, İngiltere ve Avustralya’da yaygın olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır. 270-275 günde 750-800 kg süt vermektedirler.
Saanen Keçisi: İsviçre kökenli bir sütçü keçi ırkıdır. İsviçre'nin Saanen Vadisi'nden köken alır. Sütçü ırklar içerisinde dünyada en çok tercih edilen ırk konumundadır. İlk defa 19.yüzyılda İngiltere'ye götürülmüştür. Vücudun tümü beyaz, meme derisinde koyu lekeler bulunan bir ırktır. Deri rengi pembedir, kıllar kısa, parlak ve sıktır. Omuz, sırt ve sağrı üzerindeki kıllar uzuncadır. Boynuzlu ve boynuzsuz tipleri bulunmaktadır. İnce uzun ve içbükey görünümde bir başa, dik kulaklara ve canlı gözlere sahiptir. İri bir vücut yapısına sahiptir. Anaç keçilerde canlı ağırlık 50-65 kg, tekelerde 70-80 kg'dır. Meme bezleri gelişmiş ancak sarkık değil, koltuk meme tipine sahiptir. Saanen keçilerinde süt verme süresi 270-280 gün, yıllık süt verimi 700-750 kg'dir. Sütteki yağ oranı %3-4'dür. Oğlak verimi yüksek bir ırk olan Saanen'lerde bir doğuma düşen oğlak sayısı 1.6-1.7 olmaktadır. Oğlaklar hızlı gelişme özelliği gösterirler. Hayvanların memeleri süt tipine uygun, sağım öncesinde dolgun, sağım sonrasında da buruşuk görünümdedir. Sağlıklı ve canlı bir görünüm ve düz bir sırt hattına sahiptir. Vücutta aşırı lekelilik saflıktan uzaklaşmaya işaret eder. Aşırı sıcağa ve çeşitli hastalıklara karşı duyarlıdır.
Nubya: Sudan’dan getirilmiş ülkemizdeki Kilis keçilerinin kökeni bu keçilerdir. Renkleri siyah, sarı, alaca olabilmektedir. Keçiler 35 kg. Tekeler 55 kg. ağırlığındadır. Bu keçilerin döl verimleri yüksek olup, doğumdan sonra 10 ay sağılabilen Nubya keçileri 850–900 kg. Süt vermektedir.
Malta Keçisi: Nubya keçisi ile İspanyol mursiye keçisinin melezlemesi sonucu elde edilmiştir. Renkleri beyazdan siyaha kadar değişir. Altı ay süren laktasyon boyunca 400–500 kg. Süt vermektedir. Döl verimleri yüksek olup, bir doğumda 2–3 hatta 4–5 yavru vermektedirler.
Ankara Keçisi: Ülkemizde kara ikliminin hâkim olduğu 800 metreden yüksek kuru ve yağışı az olan Orta Anadolu’da yetişmektedir. Ayrıca Mardin ve Siirt dolaylarında da yetişmektedir.
Renkleri genelde beyaz olup, Mardin ve Siirt’te siyah, kurşuni, sarı ve bej renkli Ankara keçilerine rastlanmaktadır. Bu bölgede boyamaya ihtiyaç duymadan doğal renkte battaniye gibi ürünler yapılabilmektedir.
Tiftik verimleri yaşa göre değişmekle birlikte dişilerde 1,5–2 kg. Tekelerde 3–4 kg. olmaktadır. Ankara keçisinin etleri kıl keçisine oranla daha lezzetli ve kalitelidir. Ayrıca kıl keçilerinde görülen koku bu keçilerde görülmez. Besiye alındığında randıman % 46–50 arasında olmakta sütü düşük olmasına rağmen oğlakların emdiğinden başka 20–25 kg. Süt vermektedirler.
Kilis Keçisi: Hatay, Gaziantep ve Urfa dolaylarında yetişen bu ırk Şam keçileri ile kıl keçilerinin melezlenmesi ile ortaya çıkmıştır. Sayıları tahminen 100 bin dolayında olup, vücut rengi genelde siyahtır. Ayrıca kırmızımtırak, beyaz ve gri lekeli olanlara rastlanır. Kulakları uzun ve sarkıktır.
Süt verimleri 200–350 kg. Sütteki yağ % 4,7 kıl verimi 500 gram dolayındadır. 100 keçiden 120–160 oğlak alınabilmektedir.
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
