Hidrolik Servo Direksiyon Nedir -Kim icad Etti Faydalari Nelerdir?
HİDROLİK DİREKSİYON NEDİR?
Eski tip direksiyonlarda olduğu gibi, hidrolik direksiyonda da direksiyonu sağa ya da sola çevirdiğinizde bir pompanın yardımıyla pompalanan yağın tahrikinin etkisiyle direksiyonun dönmektedir. Bu sistemde mekanik komponentler yerine hidrolik sistem kullanıldığından, normal direksiyondan daha hafif bir tur atma imkânı sunmaktadır.
HİDROLİK DİREKSİYONUN BİLEŞENLERİ NELERDİR?
1–Direksiyon simidi
2–Direksiyon mili
3–Direksiyon dişli kutusu
4–Direksiyon amortisörü
5–Komuta kolu
6–Rotlar ve rot başları
7–Direksiyon hidrolik pompası
8–Direksiyon mafsalı
9–Avare kol
HİDROLİK DİREKSİYON SİSTEMİNİN FAYDALARI NELERDİR?
* Sürücünün direksiyonu çevirmek için kullandığı enerji sarfiyatını minimuma indirir.
* Direksiyonun manevra sırasında daha az direksiyon hareketiyle daha fazla dönme açısı elde edilmesini sağlar.
* Aracın lastiği patladığında direksiyonun ağırlaşmasını ve kontrol kaybını önler.
* Kısa ve dar alanlarda manevra kolaylığı sağlar, böylece daha rahat park imkanı sağlar
HİDROLİK DİREKSİYON ARIZALARI NELERDİR?
Yukarıda direksiyon sistemi bileşenleri bölümünde yazılan parçaların hemen hemen tamamı arızalanabilmektedir. Ancak genel olarak bir analiz yapacak olursak; en fazla arızalanan parçalar; direksiyon dişli kutusu ve direksiyon pompasıdır. Bu parçalar aktif olarak sistem içerisinde sürekli kullanıldığından aşınmalara ve bozulmalara daha müsait yapıdadır. Bu iki komponentlerin arasından özellikle direksiyon dişli kutusu en çok arızalanan parçadır. Bu parçanın tamiri yapılabilmektedir, ancak zaman içerisinde arızanın yeniden meydana gelme ihtimali yüksektir.
DİREKSİYON ARIZASI YAŞAMAMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER NELERDİR?
–Araç durur vaziyetteyken direksiyonu çevirmek rot kollarına ve rot başlarına zarar verir, bu sebeple araç durur haldeyken direksiyonunuzu çevirmeyiniz.
–Direksiyon hidrolik yağınızı sık sık kontrol ettirin. Oynar aksamların genel olarak yağsız kalması sistemin çalışmasını bozar ve sisteme zarar verebilir.
–Amortisörlerin bakımlarını ve gerekiyorsa değişimlerini düzenli olarak yaptırın.
–Direksiyonu tam tur çevirdiğinizde en son noktaya kadar çevirmeyin. Çünkü bu gibi durumlarda direksiyon yağ pompası gereğinden fazla zorlanacağından arıza çıkarma ihtimali artmaktadır.
Hidrolik direksiyon tamiri nasıl yapılmaktadır?
Öncelikle arıza tespiti dolayısıyla arızalanan parçanın tespiti yapılmalıdır. Buna bağlı olarak arızalı hidrolik direksiyon parçaları, yenisi ile değiştirilmeli yada tamiri yapılmalıdır.
Hidrolik Direksiyon Arıza tespiti Nasıl yapılır?
Hidrolik direksiyonların arızaları sistemin tüm bileşenlerinin bir direksiyon test cihazı vasıtasıyla tek tek test edilmesiyle bulunur. Dolayısıyla profesyonel Direksiyon revizyon merkezleri ve tamiri yapan kişilerin bu konuda kendini kanıtlamış bir cihaz kullanmaları gerekmektedir.
ELEKTRİKLİ DİREKSİYON SİSTEMİ NEDİR ?
Aslında Elektrikli direksiyon sistemi hidrolik direksiyon istemini de içerisinde ihtiva edebilen bu sistemin daha da gelişmiş halidir. Bu sistem günümüzde oldukça yaygınlaşmıştır. Elektrikli direksiyon sisteminin yaygınlaşmasındaki en büyük faktör; daha düşük yakıt tüketimi, daha az parça ve bakım maliyetidir. Bunların yanı sıra bu sistemin daha bir çok artısı bulunmaktadır. Otomotiv sektöründe tüm üreticiler “verimlilik” ve “çevrecilik” başlıkları altında yeni nesil araçlar üretiyorlar, elektrikli direksiyonlar da bunun bu başlıkların bir sonucudur; daha hafif, motorun güç kaybını en aza indiren (bu daha düşük yakıt tüketimi demektir) ve da az yer kaplayan donanımlar kullanıyorlar.
Elektrikli Direksiyon Sistemi Çeşitleri
Elektrohidrolik Direksiyon Sistemi (mekanik hidrolik pompa yerine, elektrikli hidrolik pompa ihtiva eder)
2. Elektromekanik Direksiyon Sistemi (Elektrikli Servo Direksiyon ve Servotronik Direksiyon)
*Direksiyon milini döndüren elektrikmotoru (elektrik motoru direksiyon milini döndürür)
*Çift pinyonlu elektromekanik direksiyon (elektrik motoru, direkt kremayeri hareket ettirir)
Elektrikli Direksiyon (Steer by wire: Kablolu direksiyon. Mekanik bağlantı olmadan elektronik sürüş. Henüz çok yaygın kullanılmamaktadır)
Yakıt ekonomisi ve kullanılan teknoloji bakımından sıralarsak;
Hidrolik direksiyon sistemi; Yakıt tüketimi fazla, hıza duyarlı direksiyonun uygulanması zor, otomatik park yok.
Elektrohidrolik direksiyon sistem; Yakıt tüketimi, hidrolik direksiyona göre daha az, hıza duyarlı direksiyonun uygulanması daha kolay, otomatik park sistemi yok.
Elektrikli direksiyon: Yakıt tüketimi en az, hıza duyarlı direksiyon ve otomatik park sistemi uygulanabilir.
Yeni nesil araçlarda yaygın olarak kullanılan direksiyon sistemleri: elektro hidrolik direksiyon sistemi ve elektrikli direksiyon sistemidir.
Elektrikli Direksiyon Sisteminin Özellikleri ve Yapısı
Bu sistemde sürücünün direksiyonu çevirme kuvvetine ilave (yardımcı) olarak bir elektrik motoru, direksiyon milinin kuvvetini (tork) arttırır, bu sayede duruş-yavaş sürüş-park-manevra gibi direksiyonun çevirmenin en zor olduğu ve çevirme miktarının en fazla olduğu, en çok desteğe ihtiyaç duyulan anlarda direksiyona daha yumuşak ve rahat bir şekilde kumanda edilebilr. Tekerleğin (lastiğin) dönüş hızı azaldıkça, tekerleği döndürme (yönlendirme) sırasında oluşan direnç artar; yani ilave (servo) güç gereksinimi daha fazla olur. Yük arttıkça, hız azaldıkça, dolayısıyla sürtünme direnci arttıkça; direksiyonla tekerleklere kumanda etmek zorlaşır, dolayısıyla direksiyonun yumuşak olabilmesi için, ilave güç ihtiyacı artar.
Elektromekanik direksiyonda, aracın hızı arttıkça direksiyonun sertleştirilmesi sağlanır; bu sayede yüksek hızlarda sürüş güvenliği artmış olur. Tekerleğin (lastiğin) dönüş hızı arttıkça, direksiyon kumandası sırasında oluşan sürtünme direnci azalır; yani ilave (servo) güce gereksinim kalmaz. Geliştirilen bu sistem sayesinde elektrikli direksiyon sistemi, direksiyon sertliği ayarlamak için ilave bir donanıma ihtiyaç duymaz, ama hidrolik sistem ilave donanıma ihtiyaç duyar.
Elektromekanik direksiyonda, hidrolik donanımlar tamamen saf dışı bırakılmış yani kullanılmamıştır.
Elektromekanik direksiyon sisteminde hidrolik pompa olmadığından bu sistem motor gücünü emmez, sadece direksiyon çevrildiğinde elektrik akımını kullanır. Böylece yakıt tasarrufu sağlanır.
Elektromekanik direksiyon sayesinde; Otomatik park sistemi (park asistanı) kullanımı mümkün olmuştur. Direksiyon elektronik kontrol ünitesi (Direksiyon ECU’sü) komutasında, direksiyon kendiliğinden çevirilebilir ve araç kendiliğinden park edebilir. Hidrolik veya elektrohidrolik direksiyonlu araçlarda otomatik park yardımı sistemi direksiyon kontrol ünitesi bulunmadığından mümkün değildir.
Yine bu direksiyonun geliştirilmesiyle şerit takip sistemi kullanımı mümkün olmuştur. Aynı şekilde direksiyon sistemini kontrol eden unite ve sensörler sayesinde direksiyona müdahale edilip aracın şeritte kalması sağlanır.
Direksiyonun çevirilmesini müteakip, direksiyonun kendiliğinden toplanmasına ve düz konuma geçmesine, elektrikli direksiyon sistemi yardımcı olmaktadır.
Direksiyon manevra yönünün ve çevirme kuvvetinin algılanması için sistemde eski sistemlerde olduğu gibi burulma mili kullanılmaktadır. Burulma mili; direksiyon konum sensörü ve tork sensörüyle birlikte çalışır.
Elektrikli Direksiyon Sisteminin Avantajları Nelerdir?
*Daha düşük yakıt tüketimi,
*Daha az parça (yağ, pompa, hortum, valf, silindir vb.),
*Daha basit yapı, daha hafif ve daha az yer kaplar (kompakt yapı),
*Daha fazla konfor ve daha iyi sürüş güvenliği
Hidrolik direksiyon sisteminde hidrolik basınç, bir hidrolik pompa vasıtasıyla üretilir, pompa hareketini motordan (kranktan) alır, bu ise motora ekstra bir yük bindirerek daha fazla yakıtın yakılmasına sebep olur. Elektrikli direksiyonda hidrolik pompa yoktur, sadece elektrikli bir motor vardır. Dolayısıyla motora ekstra yük binmez.
Hidrolik direksiyon sisteminde, direksiyon döndürülse de döndürülmese de, hidrolik pompa çalışmaya devam eder ve motordan güç çeker, yakıt tüketimi artar; fakat elektrikli direksiyondaki elektrikli motor sadece direksiyon döndürüldüğünde elektrik enerjisi harcar. Bir yolcuğun ortalama sadece %10’unda direksiyon çevrilir, %90’ı boyunca direksiyon manevrasına ihtiyaç duyulmaz.
Araç dururken veya park-manevra sırasında en fazla ihtiyaç duyulan destek kuvveti, hidrolik direksiyonun sağlaması daha zordur, çünkü bu sırada motor devri, yani pompanın devri de düşüktür, sistem yeterince yüksek hidrolik basınç üretemez. Bu sebeple direksiyon yeterince yumuşak olmayabilir.
Hidrolik direksiyonda çok fazla parça vardır. Bu durum; fazla ağırlık, çok yer kaplaması ve fazla maliyet demektir. Elektrikli direksiyonda; az parça, daha az yer kaplama, daha az maliyet, daha kolay bakım söz konusudur.
Hidrolik direksiyon sisteminde; otomatik park sistemi (park asistanı) veya şerit takip sistemi gibi yeni nesil teknolojiler uygulanamaz.
Elektrikli Servo Direksiyon Ne Demektir?
Otomotiv sektöründe “servo” ilave güç , ilave destek anlamında kullanılan, küçük bir kuvvet ile daha büyük kuvvetler elde edilmesi prensibine dayanan bir terimdir. Servo direksiyon teriminden; bu direksiyon siteminin bir yardımcı güç donanımıyla donatılmış olduğu (elektrikli veya hidrolik) anlaşılmalıdır. Servo direksiyonda, direksiyon simidini çevirme işlemi sırasında sürücü dışında ilave bir güç kaynağının ilave bir kuvvetle sistemi desteklemektedir. Dolayısıyla mekanik olmayan tüm direksiyonlara servo direksiyon diyebiliriz. Servo desteği; sürücünün direksiyonu döndürme kuvvetine ilave olarak, servolar yardımıyla sürücünün kuvveti uyguladığı yönde bir kuvvet uygulanmasıdır.
Elektronik Direksiyon Tamiri
Elektrikli Direksiyon Tamiri Nasıl Yapılır?
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, bir hastayı tedavi etmeye başlamadan önce nasıl ki hastalığın tespit edilmesi bazı tahlillerin yapılması gerekiyorsa direksiyon tamirine başlamadan önce aynı şekilde araç kullanıcısını dinlemek , test sürüşünde bulunmak ve direksiyon kutusu üzerinde gerekli testleri direksiyon test cihazıyla yapmak gerekmektedir.
Direksiyon test cihazı vasıtasıyla gerekli olan veri toplanmış ve arızalı parça öğrenilmiş olur. Bu arızalı parçalar tamir edilir. Tamiri mümkün olmayan parçalar isteğinize göre orjinal veya çıkma parçalar ile değiştirilir. Sorun giderildikten ve direksiyon kutusu yerine yerleştirildikten sonra mutlaka test sürüşüne çıkılmalıdır.
Direksiyon kutusu kaynaklı arızalara birkaç örnek;
* Direksiyon simitini sağa – sola çevirirken takılma
* Direksiyon da eskiye nazaran sertlik - kendini sıkma
* Direksiyonun tek yönlü olarak sert olması
* Yağ kaçağı
* Direksiyonun toplamaması döndügü tarafta kalması
* Direksiyonda boşluk
Günümüzde pek çok araç, sabit bir konumda, manevra yaparken veya düşük hızlarda sürüş yaparken bir motorlu taşıtın direksiyon simidini çalıştırmak için gereken kuvveti azaltmak için bir güç direksiyonuna ( Latince servus 'hizmetçi' , 'köle') sahiptir. Servo direksiyon, sürücünün uyguladığı direksiyon kuvvetini bir hidrolik sistem (hidrolik pompa, kontrol, motor) veya elektrik motoru ile güçlendirerek sürücüye yönlendirmede yardımcı olur. Teknik olarak, hidrolik direksiyon terimi doğru değildir, çünkü direksiyon sadece bir servo tarafından gerçekleştirilmez, ancak mekanik olarak sabit bağlanır ve sadece motor (genellikle hidrolik veya elektrikli) desteklenir. Daha eski, teknik olarak daha doğru bir terim "hidrolik direksiyon" dir. Bu terim teorik sürücü testi için bazı testlerde kullanılsa da, "hidrolik direksiyon" terimi popüler bir şekilde geçerli olmasına rağmen.
Hidrolik tahrik (HPS)
Geçmişi
İlk patentler daha önce mevcut olmasına rağmen, yönlendirmeyi nasıl kolaylaştıracağı konusunda araştırma yaparak başlayan ve 1926'da ilk hidrolik direksiyonunu tanıtan, Pierce Arrow'un kamyon bölümünün mühendisi olan Francis W. Davis idi. Davis daha sonra General Motors'a geçti ve bu hidrolik direksiyon sistemini yükseltti, ancak otomobil üreticisi bunları çok maliyetli olarak reddetti. Davis daha sonra bir otomotiv tedarikçisi olan Bendix'e taşındı. İkinci Dünya Savaşı'nda , özellikle ağır ya da zırhlı araçlar için hidrolik direksiyon talebi keskin bir şekilde arttı.
Chrysler , bir otomobil sunan ilk otomobil üreticisi oldu - 1951 Chrysler Imperial - "hydraguide" hidrolik direksiyonlu. Bu sistem süresi dolmuş Davis patentlerine dayanıyordu. General Motors daha sonra Davis'in neredeyse yirmi yıl önce yaptığı çalışmaları üzerine çeken 1952 Cadillac modelleri için Saginaw Ürün Bölümü tarafından geliştirilen kendi hidrolik direksiyon sistemini tanıttı. Diğer bir yol ise, Gemmer Manufacturing Co. sistemi ile ortaklaşa geliştirilen 1953'lü , Packard Motorlu Araba Şirketi idi . Bu hidrolik direksiyon, direksiyon kolonuna değil şasiye takılıydı . Burada da kuvvet doğrudan direksiyon bağlantısına etki etmedi (direksiyon simidi dururken döndüğü zaman direksiyona zarar verebilir), ancak direksiyon geometrisine müdahale etti. Diğer bir avantaj, Packard Gemmer direksiyonunun sürekli çalıştığı halde, Saginaw versiyonunda, sistemin ancak belirli bir basınçtan sonra devreye girmesi nedeniyle ilk önce bir direncin üstesinden gelinmesi gerektiğiydi. Bu ilke daha sonra genel olarak geçerliydi.
Günümüzde hemen hemen tüm arabalarda hidrolik direksiyon sistemi var, çünkü eğilim önden çekişe, daha ağır araçlara, daha geniş lastiklere ve dolayısıyla artan direksiyon kuvvetlerine doğru.
İşlev
Hidrolik direksiyonun basitleştirilmiş prensibi
Servo pompa ( hidrolik pompa ), direksiyondan sürekli bir hacim akışı iletir. Ancak dümdüz sürüş sırasında veya direksiyon hareketleri düşükken direksiyonun herhangi bir güç desteğine ihtiyacı olmadığından, yağ doğrudan tanka geri akar. Elde edilen basınca akış basıncı denir. Bu, içinden serbestçe su akabileceğiniz bir bahçe hortumu ile karşılaştırılabilir. Her ne kadar pompa sürekli çalışıyorsa da, arabadaki diğer tüketicilere göre daha az enerji kullanıyor. Klima, ısıtmalı arka cam, koltuk ısıtması, vb. Olarak. Bir direksiyon hareketinin gerçekleştiği anda, bu hacim akışının bir kısmı direksiyonun çalışma alanına yönlendirilir. Sistemde bir baskı yaratır. Direksiyonu bir yönde tamamen döndürdüğünüzde en yüksek basınca ulaşılır. Bu anda, tüm hacim akışı, yağ doğrudan geri akmadan, çalışma alanına yönlendirilir. Pompa tıkanıyor. Elde edilen basınç, basınç emniyet valfi tarafından sistem basıncını maksimum basınca kontrol eder. Bu, şimdi ve sonra park ederken duyduğunuz ıslıklara neden olur; o zamandan beri yağın akışı tamamen direksiyonun çalışma alanlarına yönlendirilir. Bu durumda, servo pompanın maksimum gücü sağlanır. Bir elektromekanik direksiyona kıyasla hidrolik direksiyonun bir başka dezavantajı, şaft contalarının (Simmerrings) belirli bir çalışma süresinden sonra sızabilmesi ve ardından direksiyon dişlisinin karmaşık bir şekilde değiştirilmesi gerekmesidir. Üretici tarafından sık sık onarım yapılması, hidrolik direksiyonun parçalarında bulunmadığından, gerekirse tüm direksiyon dişlisinin değiştirilmesi gerekir.
Bu, motorlu pompa, yağ haznesi, servo valf, hidrolik silindir ve ilgili basınç hatlarından oluşan bir hidrolik sistemdir. Servo valf, genellikle tanımlanmış sertliğe sahip bir torsiyon yayıdır. Sürücü direksiyon simidini döndürdüğünde, burulma yayı bükülür ve tepedeki valf açıklıklarını serbest bırakır, bu da sistemdeki hareketi daha da arttıran hidrolik sıvı akışını serbest bırakır. Bu, burulma yayının dayanağındaki direnci azaltır, böylelikle burulma yayının üst ucundaki valf kesiti tekrar azalır. Sistem kendi kendini ayarlıyor, burulma yayının sertliği hidrolik direksiyonun özelliklerini ayarlar. Daha ayrıntılı hidrolik direksiyon sistemleri, hıza bağlı olarak çalışır. Direksiyon hareketlerinin hidrolik güç yardımı daha sonra artan hızla azalır.
Arıza eğilimli elektrikli bileşenlerin mevcut olmaması avantajlıdır; Arızalar veya hasarlar açık bir şekilde farkedilir, işlevler kolayca doğrulanabilir.
Elektrikle çalışan hidrolik direksiyon, sadece direksiyon hareketleri gerçekleştiğinde çalışan bir elektrikli hidrolik direksiyon sistemidir.
Elektrikli sürücünün avantajları:
Elektrikli sürücünün en büyük avantajı, direksiyonun uyarlamalı olarak tasarlanabilmesi ve ayrıca destek sistemleriyle üst üste konabilmesidir. Örneğin, yardımcı moment ve dolayısıyla direksiyon simidi kuvveti, araç hızına bağlı olarak değiştirilebilir. Park ederken (lastiğin torkuna bağlı yüksek raf kuvvetleri veya kaldırımda durduğunda tıkanma) ve yüksek hızda düşük güçlü direksiyonda (düşük raf gücü), güçlü direksiyon yardımı hedeflerinin çatışması çözülebilir. Direksiyon sistemi, ileri sürücü yardımı görevleri için bir aktüatör olarak kullanılabilir (örn. ESP II için otomatik direksiyon müdahaleleri, park ve şerit ayrılma uyarı sistemleri, vb.).
Ek olarak, direksiyon yardımı gerektiğinde tasarlanabilir, d. yani, yalnızca direksiyon işlemleri sırasında gerektiğinde çalışır ve geleneksel hidrolik direksiyon sistemlerine kıyasla 0.25 l / 100 km'ye varan yakıt tasarrufu sağlar.
Direksiyon tahriki motora bağlı olmadığından (hidrolik pompa için tahrik tahriki kullanılmaz), aynı direksiyon sistemi farklı motorlarla birlikte kullanılabilir.
Elektrikli sürücünün dezavantajları:
Elektrik sistemlerinin işlevindeki kusur veya hasarların anlaşılması daha az kolaydır. Program kontrollü dijital sistemlerde, program kodunda dışlanamayan program hatalarıyla ilgili güvenlik kaygıları vardır.
Elektrohidrolik sürücü
Hidrolik çalışma prensibi büyük ölçüde korunur. Bununla birlikte, kayış tahrikinin yerine, program kontrollü bir elektrik motoru, servo yağını direksiyon dişlisine ileten servo pompanın tahrikini devralır (EHPS = Elektro-Hidrolik Direksiyon ). Elektrikli servo pompanın mekanik kayış tahrikine ihtiyacı yoktur, motordan bağımsız olarak serbestçe konumlandırılabilir. Aracın elektrik sistemini tasarlarken pompanın güç gereksinimi dikkate alınmalıdır. Modern EHPS üniteleri, araç uygulamalarında 1 kW'a kadar hidrolik çıkış sağlar.
Elektromekanik tahrik
Basitleştirilmiş elektrikli direksiyon prensibi
Burada, direksiyonun mekaniği üzerindeki program kontrollü bir elektrikli aktüatör motoru (direksiyon kolonu veya direksiyon dişlisi) sürücünün direksiyon hareketlerini destekler ve üst üste getirir (EPS = Elektrikli Hidrolik Direksiyon , EPAS = Elektrikli Güç Destekli Direksiyon ). Hidrolikler, yani servo pompa, hidrolik direksiyon pompasından direksiyon dişlisine ve arkaya, hidrolik sıvısı ve yardımcı pistona kadar olan hortumlar elimine edilir. Kaza gibi mekanik hasar durumunda, elektronik direksiyon dişlisi sadece gres ile yağlandığından, yağ kaçamaz. Bunun yerine, bir elektrikli motor, mekanik direksiyon hareketinin sürücü tarafından destekleyici bir yardımcı güçle üst üste binmesine neden olur.
Birisi farklı tip elektromekanik direksiyon sistemlerini farklılaştırıyor. Servo ünitesinin (motor, kontrol ünitesi) konumlandırılması ve redüksiyon dişlisinin versiyonu aşağıdaki alt bölümlere götürür:
C-EPS = Sütun EPS : Servo biriminin direksiyon hattına yerleştirilmesi, dişli tipi (sonsuz tekerlek / mil), z. BMW Z4'te.
P-EPS = Pinyon EPS : Servo ünitesinin direksiyon dişlisi dişlisinin üzerine yerleştirilmesi, ayrıca ikinci bir ayrı pinyon mili ile çift pinyonlu tahrik, dişli tipi (sonsuz tekerlek / mil), z. Mercedes-Benz CLA sınıfında .
R-EPS = Raf EPS : Servo ünitenin raf çevresinde paralel veya eşmerkezli olarak konumlandırılması, dişli tipi (eksen ve paralel düzenlemeli kayış ve döner bilyalı vida ), örn. B. VW Tiguan'da.
Elektrikli Direksiyon Sisteminin Özellikleri ve Yapısı
*Sürücünün direksiyonu döndürme kuvvetine ilave (yardımcı) olarak bir elektrik motoru, direksiyon milinin döndürme kuvvetini (tork) arttırır. Böylece direksiyon, duruş-yavaş sürüş-park-manevra gibi direksiyonun döndürmenin en zor olduğu ve döndürme miktarının en fazla olduğu, en çok desteğe ihtiyaç duyulan anlarda daha yumuşak bir şekilde döndürülebilir. Tekerleğin (lastiğin) dönüş hızı azaldıkça, tekerleği döndürme (yönlendirme) sırasında oluşan sürtünme direnci artar; yani ilave (servo) güç gereksinimi maksimum olur. Yük arttıkça, hız azaldıkça, sürtünme direnci arttıkça; direksiyonla tekerlekleri döndürmek zorlaşır, bu sebeple direksiyonun yumuşak olabilmesi için, ilave güç ihtiyacı artar.
*Elektromekanik direksiyonda, direksiyonun hız arttıkça sertleştirilmesi sağlanır; böylece yüksek hızlarda sürüş güvenliği artmış olur. Tekerleğin (lastiğin) dönüş hızı arttıkça, döndürme sırasında oluşan sürtünme direnci azalır; yani ilave (servo) güce gereksinim kalmaz. Elektrikli direksiyon sistemi, direksiyon sertliği ayarlamak için ilave bir donanıma ihtiyaç duymaz, hidrolik sistem ilave donanıma ihtiyaç duyar.
*Elektromekanik direksiyonda, hidrolik donanımlar tamamen atılmıştır.
*Elektromekanik direksiyon sisteminde bir hidrolik pompa olmadığından motordan güç çalmaz, sadece direksiyon döndürüldüğünde elektrik akımını kullanır. Böylece yakıt tasarrufu sağlanır (100 km’de yaklaşık 0,2 litre).
*Otomatik park sistemi (park asistanı) kullanımı mümkün olmuştur. Direksiyon elektronik kontrol ünitesi (Direksiyon ECU’sü) komutasında, direksiyon kendiliğinden döndürülebilir ve araç kendiliğinden park edebilir. Hidrolik veya elektrohidrolik direksiyonlu araçlarda otomatik park yardımı sistemi kullanılamaz.
*Şerit takip sistemi kullanımı mümkün olmuştur. Yine araçtaki ECU ve sensörlerin de yardımıyla, direksiyona müdahale edilip aracın şeritte kalması sağlanabilir.
*Direksiyonun döndürülmesinden sonra, direksiyonun kendiliğinden toplamasına, düz konuma geçmesine, elektrikli direksiyon sistemi yardımcı olabilir. Ayrıca düz konumda kalmasına destek vererek aracın düz sürüşüne katkı sağlayabilir.
*Direksiyon simidi, dişli kutusu ve tekerlekler arasındaki mekanik bağlantı kesilmemiştir; böylece bir arıza olduğunda aracın direksiyonla yönlendirilmesi halen mümkündür.
*Direksiyon manevra yönünün ve döndürme torkunun (sürücünün direksiyon döndürme kuvvetinin) algılanması için sistemde halen “burulma mili” kullanılır. Burulma mili; direksiyon konum sensörü ve tork sensörüyle birlikte çalışır.
*Direksiyon sistemini, elektrik motoruyla bir arada bulunan “direksiyon kontrol ünitesi (ecu)” yönetir.
Elektrikli Direksiyon Sisteminin Avantajları Nelerdir? Elektrikli Direksiyon Sistemine Neden İhtiyaç Duyulmuştur?
*Daha düşük yakıt tüketimi,
*Daha az parça (yağ, pompa, hortum, valf, silindir vb.),
*Daha basit yapı, daha hafif ve daha az yer kaplar (kompakt yapı),
*Daha fazla konfor ve daha iyi sürüş güvenliği
Hidrolik direksiyon sisteminde hidrolik basınç, bir hidrolik pompada üretilir, pompa hareketini motordan (kranktan) alır, bu ise motora ekstra bir yük bindirerek daha fazla yakıtın yakılmasına sebep olur. Bu durum kötü yakıt ekonomisi ve emisyon değerlerinin artması (kötü çevresel etki) demektir. Elektrikli direksiyonda hidrolik pompa yoktur, sadece elektrikli bir motor vardır.
Hidrolik direksiyon sisteminde, direksiyon döndürülse de döndürülmese de, hidrolik pompa çalışmaya devam eder ve motordan güç çeker, yakıt tüketimi artar; fakat elektrikli direksiyondaki elektrikli motor sadece direksiyon döndürüldüğünde elektrik enerjisi harcar. Bir yolcuğun ortalama sadece %10’unda direksiyon çevrilir, %90’ı boyunca direksiyon manevrasına ihtiyaç duyulmaz.
Araç dururken veya park-manevra sırasında en fazla ihtiyaç duyulan destek kuvveti, hidrolik direksiyonun sağlaması daha zordur, çünkü bu sırada motor devri, yani pompanın devri de düşüktür, sistem yeterince yüksek hidrolik basınç üretemez. Bu sebeple direksiyon yeterince yumuşak olmayabilir.
Hidrolik direksiyonda çok fazla parça vardır. Bu durum; fazla ağırlık, çok yer kaplaması ve fazla maliyet demektir. Elektrikli direksiyonda; az parça, daha az yer kaplama, daha az maliyet, daha kolay bakım söz konusudur.
Hidrolik direksiyon sisteminde; otomatik park sistemi (park asistanı) veya şerit takip sistemi gibi yeni nesil teknolojiler uygulanamaz.
Elektrikli Servo Direksiyon Ne Demektir?
Otomotivde “servo” ilave güç , ilave destek anlamında kullanılan, küçük bir kuvvet ile daha büyük kuvvetler elde edilmesi prensibine dayanan bir terimdir. Servo direksiyon denildiğinde; bu direksiyon siteminin bir yardımcı güç donanımıyla donatılmış olduğu (elektrikli veya hidrolik) anlaşılmalıdır. Servo direksiyonda, direksiyon simidini döndürmede sürücü dışında ilave bir güç kaynağının ilave bir kuvvetle sistemi desteklediği anlaşılır. Mekanik olmayan tüm direksiyonlara servo direksiyon diyebiliriz.Servo desteği; sürücünün direksiyonu döndürmek kuvvetine ilave olarak, sistemin uyguladığı kuvvet sonucu oluşan destektir.
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
