Bilim insanları düşünceleri okumayı başardı
Bundan 18 yıl önce vizyona giren “Kadınlar Ne İster” adlı filmindeki durum gerçek oldu. Filmde, Marshall bir kaza sonucunda insanların düşüncelerini duymaya başlamıştı. Bilim insanları, insanlar konuşmasa bile düşünüp de sözcüklere dökmek istedikleri andaki zihinsel frekansı, ayrıntılı bir biçimde yazıya ya da sese dönüştürmeyi başardı.
Columbia Üniversitesi’nde yapılan çalışmada uzun bir zamandır devam eden nöromühendis bilim adamları beyindeki düşünceleri ayrıştırarak sesli konuşmaya ve yazıya dönüştürmeyi başardı. Bu bir milat olarak adlandırılabilir. İlk kez insanların düşündüklerini açığa çıkarmanın da önü açılmış oldu. Yapay zeka kullanılarak yapılan çalışmada hastaların beyinsel aktiviteleri gözlemlendi. Teknolojik aygıtlar yardımıyla beyindeki sinyaller net bir biçimde tespit edilerek dönüştürülebildi. Sinyallerin tespit edilmesinin sonrasında da kelimelere ve cümlelere dönüştürülmesi bilim dünyasının muazzam bir gelişmeye imza atması anlamına geliyor. Bu güne kadar insanların düşüncelerine ilişkin bu kadar net bilgi sahibi olunamıyordu.
Zihin okuma olarak da ifade bulabilecek olan bu gelişmenin ilk olarak konuşma kabiliyetini kaybetmiş hastaların iletişim kurmasını sağlamak maksatıyla kullanılacağı ifade ediliyor. İnsan beyninin bilinmezlerine yönelik daha ayrıntılı araştırmaların da böylece önü açılmış oldu. Scientific Reports’ta yayınlanan makalede insanlık için büyük bir gelişmenin habercisi olarak nitelenen çalışmanın insanların zihnini okumak olarak değerlendirilmemesi gerektiği savunuluyor.
İnsanlar düşüncelerini ifade etmek istedikleri andaki oluşan zihinsel aktivitenin tespit edilerek sese ve dolayısıyla da yazıya önüştürülmesi olarak tarif edilen durumun, beyindeki frekanslarının ayrıştırılarak belirgin sinyallere dönüştürülüp buradaki ifadelerin açığa çıkarılması şeklinde sistematiğe dönüştürülmesi bekleniyor.
Mel Gibson’un filmindeki durumla benzerlik var mı?
Kadınlar ne ister adlı filmde Marshall’a verilen bir görev vardı. Bu görevde amiri Darcy McGuire olacaktır. Marshall, amiri ile deha iyi bir iletişim kurmak için onun düşüncelerini tahmin etmeye çalışır. Tam da bu sırada bir kaza geçirir ve insanların düşündüklerini duymaya başlar. 2001 yılında çekilmiş olan bu filmdeki durum 18 yıl sonra gerçekleştiriliyor.
Nörolojik ağlar ve yapay zeka arasında nasıl bir ilişki kuruldu?
Columbia Üniversitesi’ndeki bu çalışmada yer alan çalışma ekibi yapay zeka yazılımlarının da yardımıyla, fark edilmesi çok zor olan ve birbirinden ayrıştırması oldukça güç olan bu sinyalleri kaydederek detaylı şekilde kategorilendirerek hangilerinin sesli konuşma olarak dışarı aksettirilmesinin istendiğini hangilerinin sadece düşüncede kalması istendiğini çözdü.
Çalışmada kullanılan teknolojinin Amazon Echo ve Apple’ın Siri asistanı ile benzer özellikler taşıdığı aktarılıyor. Nörolojik ağ yöntemini kullanan yazılımlar ile daha komplike sözcükler ve cümleler üzerinde çalışmaya başlayacak olan araştırma ekibinin yakın zamanda birçok hasta ve engellinin konuşma sorununa çözüm getirebileceği kaydediliyor.
Kar©glan Başağaçlı Raşit Tunca
